Kawiarka to jeden ze sprzętów, który wyjątkowo mocno kojarzy się z Włochami i włoskim espresso. Jej prosta konstrukcja, atrakcyjna cena oraz możliwość wybrania rozmiaru dopasowanego do różnych potrzeb sprawiły, że kawiarki stały się popularne również poza Italią. Oczywiście wpływ na to też miał smak parzonej w kawiarkach kawy.
Jak działa kawiarka i z czego się składa?
Kawiarka, znana też jako moka, makinetka, kupres, kafetierka, kafeterka i kafetiera swoim wyglądem przypomina mały czajniczek. W swojej klasycznej wersji ma on charakterystyczny, kanciasty kształt. Kawa w kawiarce parzona jest metodą ciśnieniową. Woda podgrzewana w dolnym zbiorniczku zaczyna wrzeć, w wzrastające ciśnienie wypycha ją do góry. W efekcie woda parując przechodzi przez umieszczone nad nią sitko w którym znajduje się zmielona kawa, wydobywając z niej właściwy smak i aromat. Kawa będąca wynikiem tego procesu gromadzi się w górnej części kafeterki. Proces ten trwa z reguły 4-7 minut.
Już na podstawie tego krótkiego opisu da się wywnioskować, że budowa tego urządzenia jest prosta. Składa się ono z trzech głównych elementów: zbiornika na wodę, sitka na świeżo zmielone ziarna kawy, pojemnika na zaparzoną kawę. Oprócz tego ważnymi elementami makinetek jest zawór bezpieczeństwa (znajduje się w dolnej części, reguluje poziom ciśnienia w zbiorniku z wodą) oraz uszczelka (to element, który należy wymieniać).
Rodzaje kawiarek
- Kawiarki aluminiowe
Pierwsze kawiarki skonstruowane we Włoszech w latach 30. XX w. wykonane były właśnie z aluminium. Można więc śmiało powiedzieć, że to właśnie z tego tworzywa robi się klasyczne urządzenia. Kawiarki z aluminium nadal używane są szeroką skalę, ich zaletą jest m.in. niska cena oraz fakt, że są lekkie i szybko się nagrzewają. Za wadę można uznać fakt, że aluminium, choć jest bezpieczne, nie jest trwałe. To oznacza, że po jakimś czasie intensywnego użytkowania może się odkształcać i odbarwiać. Wtedy kawiarka nie nadaje się już do użytku.
- Kawiarki ze stali nierdzewnej
Wyróżnia je to, że są znacznie trwalsze niż aluminiowa. To efekt zastosowanego materiału. Stal nierdzewna, nawet intensywnie użytkowana nie odbarwia się, nie koroduje i nie odkształca. Do ich czyszczenia można używać detergentów (co jest niewskazane w przypadku kawiarek aluminiowych). Kawiarki ze stali mają też bardziej opływowy kształt, są pozbawione charakterystycznego kształtu.
- Kawiarki porcelanowe
Mniej popularne i trudniej dostępne. Ich podstawa wykonana jest z aluminium bądź stali nierdzewnej, natomiast góra to właśnie porcelana. Może ona przybierać fantazyjne kształty.
- Kawiarki elektryczne
To alternatywa dla tradycyjnych kawiarek aluminiowych, ze stali nierdzewnej czy porcelanowych. Zasadnicza różnica między nimi polega na tym, że do zaparzenia kawy w kawiarce elektrycznej nie potrzebna jest kuchenka – wystarczy źródło prądu. W dostępnych na rynku modelach znaleźć można znaleźć również takie udogodnienia jak automatyczny wyłącznik oraz mechanizm mający za zadanie utrzymać odpowiednią temperaturę zaparzonej kawy.
Zaletą kawiarek elektrycznych jest szybkość, z jaką parzą kawę. Wadą – stosunkowo wysoka cena. Zapewne nie będzie to również kawiarka preferowana przez wielbicieli tradycji. Nie powinni się oni jednak obawiać, że parzona w niej kawa będzie ustępowała smakiem, aromatem i intensywnością tej pochodzącej z klasycznej kawiarki. Dodać należy, że kawiarki elektryczne produkowane są przez renomowane firmy mające ogromne doświadczenie w tej materii. Przykładem może być chociażby Bialetti – włoska firma, w której rozpoczęła się produkcja kawiarek.
Na co zwrócić uwagę wybierając kawiarkę?
Oprócz materiału, z którego została wykonana kawiarka ogromne znaczenie ma to, do jakich kuchenek jest dostosowana. Chodzi tu zwłaszcza o kuchnie indukcyjne. Aby kafeterka mogła być na niej używana, powinna mieć:
- dno wykonane z odpowiedniego materiału i odpowiednio wyprofilowane (tak, by idealnie przylegać do płyty),
- średnicę wielkości co najmniej 9 cm (przed zakupem należy dodatkowo sprawdzić parametry swojej kuchni, ponieważ niektórzy producenci zastrzegają, że do poprawnego korzystania z nich potrzebne są naczynie o średnicy nie mniejszej niż 12 cm. ,
Kawiarka stalowa czy alumiowa?
W tej kwestii nie ma jednej, dobrej odpowiedzi. Jak już wspomnieliśmy, zaletą kawiarek aluminiowych jest ich cena, duży wybór, łatwa dostępność, stosunkowo szybkie nagrzewanie się. Po stronie kawiarek stalowych stoi większa trwałość, łatwiejsze czyszczenie i mniejsze ryzyko wchodzenia kawy w reakcję z materiałem. Porównując obydwa urządzenia pod względem ceny da się zauważyć, że stalowe kawiarki są nieco droższe. Różnice te nie są jednak duże.
Pojemność kawiarki
Na początek warto wyjaśnić, że tradycyjnie pojemność kawiarek podawana jest liczbie filiżanek espresso, które jednorazowo można zaparzyć w danym urządzeniu. Przyjmuje się, że mają one ok. 50 ml. Kawiarki mogą więc mieć pojemność 1 tz, 2 tz, 3 tz, 4 tz, 6, 9, 10, 12 i 18 tz. „Tz” przy liczbie to skórt od włoskiego „tazza” – filiżanka.
Wybierając kawiarkę należy pamiętać, że w urządzeniu na 10 filiżanek nie da się przygotować tylko jednej. Do dolnego zbiornika należy bowiem wlać określoną ilość wody – tak by zawór bezpieczeństwa mógł spełniać swoją funkcję. Z kolei sitko powinno być wypełnione w całości zmieloną kawą. Dzięki temu będzie miała ona odpowiedni aromat. Rozwiązaniem są kawiarki z dodatkową funkcją, czyli tzw. reduktorem.
Czy warto kupować kawiarkę?
Kafeterki to znakomita alternatywa dla ekspresów do kawy, zwłaszcza ekspresów ciśnieniowych (wykorzystują one bowiem ten sam mechanizm – czyli oddziaływanie na zmieloną kawę wodą znajdującą się pod ciśnieniem). Kawa z kawiarki to oczywiście nie tylko espresso – może się ono stać bazą do przygotowywania innych rodzajów kaw, chociażby takich jak latte czy americano. W tym celu należy się jednak zaopatrzyć w spieniacz do mleka.
Wielbicielom kawy parzonej w kawiarce, którzy chcą używać kawy świeżo zmielonej (a nikogo chyba nie trzeba przekonywać, że taka jest najlepsza), przyda się również młynek do kawy żarnowy – ręczny lub elektryczny. Używanie każdego z tych urządzeń osobno wydłuża czas przygotowania kawy. W automatycznym ekspresie, który wszystko robi za nas, zajmuje to tylko chwilę. Z drugiej strony obydwu urządzeń nie da się nawet porównać jeśli chodzi o cenę. Za przyzwoity ekspres zapłacimy ok. 2 tys. Za markową, aluminiową kawiarkę Bialetti na trzy filiżanki – niecałe 90 zł.
