Różnorodność mat do jogi może być zaskakująca, zwłaszcza dla osoby początkującej. Jednak i Ci, którzy ćwiczą już od jakiegoś czasu mogą się poczuć lekko zagubieni – rynek ten jest bowiem dynamiczny i co jakiś czas pojawiają się na nim jakieś nowości.
Istnieje kilka kryteriów które powinno się wziąć pod uwagę przy zakupie maty do jogi. Należą do nich: rodzaj materiału, z którego wykonana jest mata, jej grubość, ciężar i wymiary. Oprócz tego warto uwzględnić swój poziom zaawansowania oraz styl jogi, jaki najczęściej ćwiczymy.
Rodzaje materiałów, z których wykonana jest mata do jogi
- PVCNajpopularniejszym obecnie rodzaj materiału. PVC, czyli polichlorek winylu (znany najbardziej pod nazwą PCV, która jest skrótem niepoprawnym z punktu widzenia nazewnictwa chemicznego) to tworzywo sztuczne. Wiele osób może to przestraszyć, ale nie powinniśmy się obawiać. Dobrej jakości maty posiadają certyfikaty bezpieczeństwa i przechodzą odpowiednie testy – są więc bezpieczne.
Jedną z ich głównych zalet jest trwałość – nawet przy intensywnym użytkowaniu mogą wystarczyć na lata. Są także łatwe do czyszczenia, stosunkowo niedrogie (naprawdę porządną matę z PVC można już kupić za niecałe 100 zł) oraz szeroko dostępne. Jest w czym wybierać.
Za wadę mat z PVC można uznać fakt, że na samym początku użytkowania są dosyć śliskie – żeby zyskać właściwy poziom antypoślizgowości muszą się „przetrzeć”. W zależności od tego, jak ćwiczymy, może to zająć kilka lub kilkanaście treningów. Należy jednak pamiętać, że nawet po tym nie będą one miały aż takiej przyczepności jak maty z kauczuku. W niektórych przypadkach może być wadą, ale może być też zaletą (zwłaszcza wtedy, gdy wykonujemy szybkie przejścia).
- Kauczuk naturalnyTo drugi co do popularności materiał, z którego produkuje się maty. Jest on całkowicie naturalny, co dla wielu osób ćwiczących jogę ma ogromne znaczenie. Oprócz tego jego ogromnym plusem jest wspomniana już poziom antypoślizgowość. Do wad kauczuku można zaliczyć: zdecydowanie szybsze zużywanie się niż PVC, waga (cienkie i średnie maty o grubości 3-4 mm ważą od ok. 2 kg w górę. Waga grubszych przekracza 3 kg. Trzecią cechą mat kauczukowych o której trzeba wspomnieć jest ich specyficzny zapach (z czasem on wietrzeje, ale dla niektórych może być to przeszkoda) oraz fakt, że są bardziej wymagające jeśli chodzi o pielęgnację. Nie sposób też nie wspomnieć o cenie – od ok. 200 zł w górę.
- Pianka termoplastycznaMaty z pianki termoplastycznej, czyli TPE, nie są powszechnie spotykane, ale mają swoich zwolenników. Są miękkie i lekkie, najczęściej ich grubość waha się w granicach 4-6 mm, co zapewnia ćwiczącemu dobrą amortyzację. Miękkość może być ich zaletą (np. w przypadku osób mających problemy w kręgosłupem), ale może być też wadą (wiele osób nie lubi ćwiczyć na zbyt miękkiej macie).
Maty z TPE cechują się także dobrą antypoślizgowością. Ich cena zaczyna się od ok. 150 zł w górę, ale nie są droższe od mat z kauczuku. Warto też wspomnieć, że chociaż TPE jest również tworzywem sztucznym, jest łatwiejsze do recyklingu niż PVC. Ten rodzaj maty może też zastąpić zwykłą matę do ćwiczeń.
- Juta
Juta to włókno łodygowe produkowane z rośliny z rodzaju juta, uprawianej w Chinach, Pakistanie i innych krajach o gorącym, wilgotnym klimacie. Wykonane z niej maty mają zwykle domieszkę innego materiału (np. kauczuk lub tworzywo PER), który stanowi spoiwo dla włókien. Jest to mata dosyć specyficzna w dotyku, należy też o nią odpowiednio dbać. Jej cena nie jest mocno wygórowana (porównywalna do mat z TPE), ale wybór w sklepach dosyć ograniczony. - PU, czyli poliuretan Zazwyczaj tworzywo do produkcji wierzchniej części mat z kauczuku naturalnego lub PVC. Materiał ten jest przyjemny w dotyku i gładki, posiada jednak świetną przyczepność. Maty z niego mają też zwykle bardzo ciekawe wzory i kolory. Wadą tego materiału może być cena (porównywalna z kauczukiem) oraz delikatność i podatność na zarysowania. Ich cena porównywalna jest do cen mat z kauczuku.
- Naturalny korek To materiał w 100 proc. naturalny, pochodzący z kory drzewa korkowego. Ma właściwości antybakteryjne i antystatyczne. Jego antypoślizgowość rośnie wraz ze zwiększaniem się poziomy wilgotności na macie. Po praktyce matę wystarczy przetrzeć wilgotną szmatką. To oznacza, że świetnie może się sprawdzić przy bardziej dynamicznych odmianach jogi. Najsłabszym punktem mat korkowych jest ich stosunkowo mała trwałość – korek ma bowiem tendencję do ścierania się i kruszenia. Niestety, nie są one tanie – ich ceny mogą być nawet wyższe niż mat z kauczuku.
- MikrofibraNajczęściej występuje w połączeniu z innymi materiałami, np. naturalnym kauczukiem. Jeśli mata ma spód wykonany z kauczuku, a wierzch z mikrofibry znakomicie chłonie wilgoć. Jej skuteczność można tu porównać do ręcznika do jogi. Niestety, kiedy mata jest zupełnie sucha, staje się śliska – i to chyba jest jej największą wadą. Do zalet można jeszcze dodać fakt, że na mikrofibrę można nanosić bardzo różnorodne nadruki. Dzięki temu design tych mat może być bardzo ciekawy. Ich ceny są zbliżone do cen mat z kauczuku.
Na rynku dostępne są również maty z mikrofibry i TPE.
Grubość mat do jogi
W sklepach dostępne są maty o grubości od 1 do 8 mm. Im mata jest grubsza, tym lepszą daje amortyzację. Nie oznacza to jednak, że maty cienkie są jednoznacznie gorsze od grubszych, ani że te grubsze nie mają wad.
Maty do jogi o grubości 1-2 mm są bardzo cienkie, dosłownie można je złożyć w kostkę. Z tego względu najczęściej są uznawane za maty typowo podróżne. Maty grubsze, mieszczące się w przedziale 3-4 mm to najpopularniejszy typ. Ich zaletą jest to, że jednej strony dają niezłą amortyzację, a z drugiej – są na tyle lekkie, że nie obciążą nas zbytnio jeśli zechcemy wziąć je ze sobą na zajęcia do szkoły jogi lub gdzieś w plener.
Najgrubsze maty, czyli te mające od 5 do 8 mm będą najlepiej chroniły nasze stawy. Dają też solidną izolację od podłoża, sprawdzają się zwłaszcza podczas sekwencji, które są intensywne i dynamiczne. Nie wszyscy jednak lubią praktykować na aż tak grubych matach. Są one również dosyć ciężkie.
Wymiary maty
Najpopularniejszy rozmiar to 180 x 60 cm. Dostępne są jednak również maty w innych odmianach. Przyjmuje się, że ich powinna być ok. 10 cm większa niż nasz wzrost. W kwestii szerokości maty głównym kryterium powinny być nasze preferencje. Ważne, żeby ćwiczyło się nam wygodnie.
Waga maty
Wspominaliśmy już nieco o tym pisząc o materiałach, z których wykonane są maty. Mają one bowiem bezpośrednie przełożenie na ich ciężar. Wpływ na to ma też oczywiście grubość oraz wymiary. Dlatego jeśli ktoś często nosi matę ze sobą – powinien te elementy uwzględniać. Mata ważąca ok. 2-2,5 kg to standard. Można jednak też mieć taką, której ciężar będzie wyższy (4 kg) lub zdecydowanie niższy – niespełna kilogram (w przypadku cienkich mat z PVC i TPE).
Poziom zaawansowania osoby praktykującej
Jeśli dopiero rozpoczynasz swoją praktykę z jogą, nie wiesz pewnie jeszcze, czy ta forma aktywności jest dla ciebie. Dlatego wiele osób wybierając matę na tym etapie kieruje się ceną. Dobrą opcją mogą być dla nich maty z PVC. Solidne i jednocześnie najtańsze. Warto też sprawdzać maty pod kątem antypoślizgowości. Nogi i ręce ślizgające się na macie są często jednym z elementów, które zniechęcają do praktyki. Warto wiedzieć, że nie jest to ani cecha jogi, ani brak umiejętności po stronie osoby praktykującej. Zwykle winna jest kiepska mata (albo niedotarta). Warto o tym pamiętać.
Ulubiony styl jogi
To kryterium dla tych, którzy jogę ćwiczą już od jakiegoś czasu. W przypadku jogi bardziej dynamicznej sprawdzą się modele grubsze, trwałe i dobrze absorbujące pot. Style bardziej statyczne nie są aż tak wymagające. W tym przypadku warto jednak zadbać o antypoślizgowość.